ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਭੰਵਰਾ ਅਦਾਕਾਰ, ਨਿਰਮਾਤਾ, ਨਾਟਕਕਾਰ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਨਹੀਂ ਰਹੇ। ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਜ਼ੇਰੇ ਇਲਾਜ ਸਨ। ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਦਾ ਜਨਮ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਫਰੀਦਕੋਟ ਅਤੇ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਬਾਂਦਰ ਜਟਾਣਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਅਦਾਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਲੇਖਕ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਈ ਹਿੰਦੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਮੁਕਤਸਰ ਤੋਂ ਬੀ.ਏ. 1979 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਥੀਏਟਰ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ 1980 ਵਿੱਚ ਐਕਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਦਾ ਨਾਮ ਫਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਓਮ ਪੁਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ। ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਸੰਵਾਦਾਂ ਦੀ ਸੁਰੀਲੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਅਲ ਕਥਾ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1986 ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਸੀਰੀਅਲ ਕਥਾ ਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਕਿਸਤਮ, ਦਿ ਗ੍ਰੇਟ ਮਰਾਠਾ, ਮੁਜਰੀਮ ਹਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਰਿਸ਼ਤਾ ਮੌਲਾਨਾ ਆਜ਼ਾਦ, ਨੂਰਜਹਾਂ ਵਰਗੇ ਕਈ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਅਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਛੋਟੇ ਪਰਦੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਲਮਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਮੌਕੇ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ। ਉਸਨੇ 1988 ਵਿੱਚ ਆਈ ਫਿਲਮ ਖੂਨ ਭਾਰੀ ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਖਮੀ ਔਰਤ, ਦਯਾਵਾਨ, ਆਜ਼ਾਦ ਦੇਸ਼ ਕੇ ਗੁਲਾਮ, ਪਿਆਰ ਕਾ ਦੇਵਤਾ, ਅਕੇਲਾ, ਦਿਲ ਤੇਰਾ ਆਸ਼ਿਕ, ਦਲਾਲ, ਵਿਸ਼ਵਾਤਮਾ, ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਕਈ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਖਲਨਾਇਕ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਆਖਰੀ ਵਾਰ 2017 ‘ਚ ਆਈ ਫਿਲਮ ‘ਤੋਫਾਨ ਸਿੰਘ’ ‘ਚ ਨਜ਼ਰ ਆਏ ਸਨ। ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਹਿੰਮ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਇਹ ਫਿਲਮਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾ ਕੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਹਿਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ‘ਚ ਬੈਠੇ ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਨੇ ਕਾਫੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਮਦਦ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਨੀਲੋਂ ਨੇੜੇ ਸਰਬ ਰੋਗ ਅਉਖਧ ਨਾਮ ਮਿਸ਼ਨ (ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ ਰੋਗ ਨਿਵਾਰਨ ਕੇਂਦਰ ਨੀਲੋਂ ਕਲਾਂ) ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਇੱਕ ਇਲਾਜ ਕੇਂਦਰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਸਰਬ ਰੋਗ ਅੌਖਾਧ ਨਾਮ ਮਿਸ਼ਨ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੇ ਟਰੱਸਟੀ ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਇਲਾਜ ਕੇਂਦਰ ਨੀਲੋਂ ਕਲਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ, ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਇਥੇ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਿਮਰਨ ਨਾਲ ਰੋਗ ਦੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਇਹ ਸੰਸਥਾ ਸਰਬ ਰੋਗ ਅਉਖਧ ਨਾਮ ਮਿਸ਼ਨ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਹੇਠ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਸੰਪਾਦਕ ਸਿੱਧੂ ਦਮਦਮੀ ਅਨੁਸਾਰ ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਹਿੰਦੀ ਸਿਨੇਮਾ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਤੇ ਡਰਾਮੇ ਦਾ ਵੱਡਾ ਨਾਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਬਾਂਦਰ ਜਟਾਣੇ ਤੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਲੜੀਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦਮਦਾਰ ਰੋਲ ਅਦਾ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਮੰਗਲ ਢਿੱਲੋਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੇ ਦਮ ‘ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਹਿੰਦੀ ਜਗਤ ‘ਚ ਪਕੜ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਪੋਸਟ ਬੇਦਾਅਵਾ ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਵਿਚਾਰ/ਤੱਥ ਲੇਖਕ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਨ ਅਤੇ geopunjab.com ਇਸਦੇ ਲਈ ਕੋਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਜਾਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਲੇਖ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਸੰਪਰਕ ਪੰਨੇ ‘ਤੇ ਸਾਡੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ।